Zašto se brojevi koje pišemo zovu arapski?

Iako se brojevi kojima danas pišu Evropljani, Amerikanci i najveći deo naše planete zovu arapski, oni su zapravo nastali u Indiji, a po legendi, izmislio ih je indijski astronom i matematičar Arjabhata početkom 6. veka nove ere. Tada je nastao prvi kompletni numerički sistem (tzv. pozicioni brojevni sistem) gde se uz pomoć broja 1 moglo pisati i 100 i 1000 samo ako bi se nacrtao određen broj krugova, odnosno nula iza jedinice.

Po priči, Arjabhata je za uvođenje kružnih nula bio inspirisan peščanim abakusom, odnosno spravom za množenje brojeva po principu označavanja oznaka na mreži ucrtanoj na pesku. Arapski matematičari su pozvali indijske kolege u Bagdad 771. godine kako bi od njih naučili da koriste nove brojeve, koje su tada nazvali huruf alghubar, što znači “peščani brojevi”. Originalne indijske knjige su tom prilikom bile prevedene na arapski jezik i u tom obliku su ove informacije bile prezentovane evropskim istraživačima, koji su stoga ovaj, za njih tada novi sistem računanja i obeležavanja brojeva nazvali arapskim.

Interesantno je da iako Arapi pišu slova s desna na levo, brojeve ipak pišu s leva na desno, a razlog tome je upravo to što su brojevni sistem preuzeli iz Indije. Naime, arapi svoje brojeve danas nazivaju al-arqám al-hindíya, što u prevodu znači “indijski brojevi”. Evropljani su počeli da ih koriste tek nakon 1202. godine kada je Leonardo od Pize objasnio njihovo korišćenje u svojoj knjizi o abakusu. Interesantno je da su u Firenci, 1299. godine bili zabranjeni arapski brojevi, jer se 0 lako mogla falsifikovati sa 6. U odnosu na rimske brojeve, pomoću indijskih brojeva su elementarne računske operacije kao npr. sabiranje i oduzimanje postale znatno lakše izvodljive.