Koje su najsjajnije zvezde na našem nebu?

Najsjajnija zvezda na našem nebu je Sunce (prividne veličine – 26,8, a stvarne veličine 4,8) koje svojom svetlošću potpuno zaslepi sve ostale zvezde tokom dana… Ipak, naša planeta okrene Suncu svoju drugu stranu i kada Sunce zađe iza horizonta, tada se na našem noćnom nebu pojavljuje mnogo svetlih zvezda, koje bi bile podjednako svetle kao i naše Sunce samo kada bi nam se nalazile podjednako blizu. 12 najsjajnijih zvezda na noćnom nebu Zemlje su: Sirijus (prividne veličine –1,58), Kanopus (-0,7), Alfa Kentauri A (-0,1), Arkturus (0), Vega (0), Kapela (+0,1), Rigel (+0,1), Procion (+0,4), Akernar (+0,5), Betelgez (+0,5), Hadar (+0,6) i Altair (+0,8).

Sirijus, najsjajnija zvezda na našem noćnom nebu nalazi se u sazvežđu Velikog Psa, a tokom najtoplijih letnjih dana, Sirijus se u praskozorje pojavljuje zajedno sa Suncem, pa su stoga stari Egipćani mislili da ova zvezda svojom toplotom povećava sjaj Sunca i uzrokuje tako tople dane. Sirijus se nalazi na oko 8,7 svetlosnih godina daleko od Zemlje, pa je upravo usled tako velike blizine, njegov sjaj i veliki. Sirijus je plava zvezda koja je 2,4 puta masivnija od našeg Sunca i može se videti sa svakog dela Zemljine lopte. Inače, Sirijus A koji je vidljiv sa Zemlje, poseduje i jednog pratioca u vidu belog patuljka (tzv. Sirijus B) koji kruže jedan oko drugog.

Zvezda Kanopus se nalazi na 98 svetlosnih godina od Zemlje, a samo je dvostruko slabijeg prividnog sjaja na Zemlji od Sirijusa. Ona se nalazi u južnom sazvežđu Argo i usled svog velikog sjaja i velike udaljenosti, najčešće se koristi kao referentna tačka navigacije svemirskih letelica.

Alfa Kentauri A je članica trojnog zvezdanog sistema koji se nalazi na samo 4,37 svetlosnih godina od Zemlje što ga čini Zemlji najbližim zvezdanim sistemom. Dve sjajnije zvezde iz ovog sistema (Alfa Kentauri A i B) orbitiraju jedna oko druge sa periodom od 80 godina, dok je Alfa Kentauri C (poznata i kao Proksima Kentauri, koja se nalazi na 4,26 svetlosnih godina od Zemlje, pa je stoga nama najbliža zvezda), čiji je sjaj veoma mali, potrebno oko milion godina da obiđe oko svoja dva bliska zvezdana druga.

Arkturus, četvrta najsjajnija zvezda na našem noćnom nebu, nalazi se na oko 40 svetlosnih godina od Zemlje, narandžaste je boje i nalazi se u sazvežđu Pastira, a prečnik joj je 23 puta veći od prečnika Sunca.

Plavičasta Vega se nalazi u sazvežđu Lira i predstavlja najsajniju zvezdu na severnoj nebeskoj hemisferi. Vega se nalazi na oko 26 svetlosnih godina od Zemlje, a 1983. godine je Infracrveni astronomski satelit (IRAS) primetio da je ova zvezda okružena sa jatom čestica raznih veličina, pa je tako Vega postala prva zvezda posle Sunca za koju se potvrdilo da poseduje planetarni sistem, premda još uvek nije poznato kakav.

Kapela se nalazi u severnom sazvežđu Kočijaša i predstavlja džinovsku žutu zvezdu čiji spektar veoma podseća na naše Sunce, premda je Kapela mnogo veća od Sunca. Kapela je članica dvojnog zvezdanog sistema. Ona oko svog zvezdanog gravitacionog partnera – crvenog džina orbitira sa periodom od 104 dana, a obe zvezde se nalaze na oko 40 svetlosnih godina od Zemlje.

Zvezda Rigel, poznata i kao Beta Orionis predstavlja džinovsku (35 puta većeg prečnika od Sunčevog) plavo-belu zvezdu iz sazvežđa Orion, udaljenu 910 svetlosnih godina, a njen plavo-beli sjaj je tipičan za sve zvezde ovog sazvežđa osim za džinovsku crvenkasto-narandžastu zvezdu Betelgez, poznatiju i kao Alfa Orionis.

Betelgez je crveni džin koji se nalazi na oko 300 svetlosnih godina od Zemlje, a njen prečnik iznosi između 419 i 580 miliona kilometara, što je čini jednom od najvećih vidljivih zvezda sa Zemlje. Kada bismo Betelgez postavili u centar Sunčevog sistema, on bi prekrio planete Merkur, Veneru, Zemlju i Mars. S obzirom da se zvezda Betelgez nalazi pri kraju svoje zvezdane aktivnosti, smatra se da bi ona svakog trenutka mogla da eksplodira u jednu supernovu čiji bi se sjaj povećao nekoliko stotina hiljada puta u odnosu na njen sadašnji sjaj, pa bi ona na našem nebu tokom nekoliko dana bila izuzetno sjajna.

Zvezda Procion se nalazi u sazvežđu Malog Psa i nalazi se nešto severnije od Sirijusa. Procion zajedno sa belim patuljkom (Procion B) čini dvojni zvezdani sistem koji se nalazi na 11 svetlosnih godina od Zemlje (15. najbliža zvezda Zemlji), nešto malo severnije od nebeskog ekvatora, ravni nastale projekcijom Zemljinog ekvatora na nebesku sferu. Ova belo-žuta zvezda se pojavljuje na večernjem nebu tokom zime i ranog proleća kada zajedno sa Sirijusom i Betelgezom formira sjajni jednakostranični trougao na nebu.

Akernar je članica trojnog zvezdanog sistema koji je bio otkriven još 1783. godine, a nalazi se na oko 85 svetlosnih godina od nas u južnom sazvežđu Reka (Eridanus) koje se prostire od zvezde Rigel iz sazvežđa Orion pa sve do Južnog polarnog kruga.

Zvezda Altair, poznata i kao Alfa Aquilae, nalazi se u sazvežđu Orla na oko 8o severno od ekliptike – ravni u kojoj se nalaze Sunce, Zemlja i Mesec i druge planete Sunčevog sistema. Hadar, poznatija i kao Beta Kentaura predstavlja drugu prividno najsjajniju zvezdu u južnom sazvežđu Kentaura i nalazi se na 460 svetlosnih godina od nas. Altair se nalazi na rastojanju od 16,5 svetlosnih godina od Zemlje i zajedno sa dvema bliskim, sjajnim zvezdama – Vegom i Denebom (19. prividno najsjajnijom zvezdom) čini letnji zvezdani trougao, odnosno prve vidljive večernje zvezde u periodu između juna i avgusta.